İşitme testi neyi ölçer ve sonuçlarınızı nasıl yorumlarsınız, ya da anlayabilirsiniz?

Bir işitme testini tamamladığınızda, işitme uzmanınız size test sonuçlarını bir odyogram şeklinde verecektir. Grafikler, çarpılar, daireler ve çizgiler ilk başta biraz kafa karıştırıcı görünebilir, ancak test sonuçlarını anlayabilmek gerçekten o kadar da göz korkutucu değildir. İşitme testinizin sonuçlarını anlamak, ihtiyaçlarınız için en iyi yol ve yöntem hakkında gerçekten bilinçli kararlar vermenize yardımcı olacaktır.

O halde işitme testi neyi ölçer ve sonuçlarınızı nasıl yorumlarsınız( ya da anlayabilirsiniz ? )

Odyolog ya da Odyometrist işitme seviyenizi ve konuşmaları anlayabilme durumunuzu belirleyebilmek için size farklı testler yapabilir , en yaygın testler olarak, tüm duyma yeteneğinizi test etmek için saf sesler ve konuşma sesleri kullanır.

Test sonuçları nasıl görünüyor?

Odyologunuz/Odyometristiniz, işitme testi sonuçlarınızı buna benzer bir grafik üzerinde işaretleyecektir.

Sol eksen, test sırasında size dinletilen test seslerinin en üstte en hafif den (-10 dB) altta en yüksek olana doğru yoğunluğunu /şiddetini veya seviyesini(120 dB) gösterir. Desibel (dB) cinsinden ölçülür.

Genel bir kılavuz olarak, bir fısıltı yaklaşık 30 dB iken, bir kar temizleme aracının sesi(gürültüsü) yaklaşık 135 dB ölçülebilir. Bu aralıkta gelen diğer seslerin yüksekliğinin ne kadar olduğunu buradan tahmin edebilirsiniz .

Alt eksen, seslerin frekansını veya perdesini gösterir. Ses dalgalarının bu ölçümü, hertz (Hz) veya kilohertz (kHz) cinsinden ölçülür ve saniyedeki döngü sayısını gösterir. Adı , 1880’lerde elektromanyetik dalgalar konusunda öncü araştırmalar yapan Alman bilim adamı Heinrich Hertz’den geliyor.

Normal işitme aralığı 20 Hz ile 20.000 Hz arasındadır ancak ortalama bir insan için en hassas işitme aralığı 2000 ile 5000 Hz arasındadır. Bunun yanında, ses seviyesi de sesi duyup duymadığınız konusunda önemli bir rol oynar, bu nedenle işitme testi sonuçlarınız hem frekans hem de sesin şiddetinin bir kombinasyonunu ölçecektir.

Test sırasında odyoloğunuz/odyometristiniz kulaklıklar aracılığıyla farklı frekans ve ses seviyelerinde kulağınıza saf sesler dinletecek ve bunlara verdiğiniz yanıtınızı grafikte çizecektir. Ardından , işitme kaybınızın derecesini ve tipini analiz etmek için sonuçlarınızı standart bir minimum işitilebilirlik eğrisiyle karşılaştırırlar.

Daireler ve çizgiler ne anlama geliyor?

Standart odyometrik testler, sağ kulak sonuçlarını belirtmek için kırmızı daireler ( O )ve sol kulak sonuçlarınızı işaretlemek için mavi çarpılar ( X ) kullanır. Her daire veya çarpı, hem test edilen frekans seviyesini hem de o frekansı duyabildiğiniz ses seviyesini gösterir.

Grafiğin üstten aşağıya doğru sol eksende -10 dan aşağıya doğru 25 e kadar olan açık renkli bölgesindeki sonuçlar normal işitmeyi gösterir, bu nedenle normal işiten bir kişi 250 ila 8000 Hz arasındaki tüm sesleri çok düşük ses seviyelerinde duyabilmelidir. Test çizgilerinizin bu 25dB aralığının altına düştüğü alanlar işitme kaybını gösterir.

Düşüş ne kadar büyük olursa, işitme kaybı o kadar fazla olur. Aşağıdaki grafik, işitme kaybının ne durumda olduğunu, normalden – çok ileri dereceli işitme kaybına kadar nasıl ölçüldüğünü gösterir.

İnsanlar genellikle işitme testi eğrisinin şekline şaşırırlar. Bunun nedeni, işitme kaybının oldukça kademeli olabilmesi ve beynin kayba uyum sağlama konusundaki harika yeteneği ile bir süre fark edilmeye bilmesidir.

Tipik olarak, insanlar önce yüksek frekanslarda( yani ince seslerde) hassasiyeti kaybetme eğilimindedir. Bunun nedeni, yüksek frekanslı saç hücrelerinin, kokleadaki ( iç kulaktaki) konumları nedeniyle düşük frekanslı saç hücrelerine göre daha kolay hasar görmesidir. Tipik yüksek frekanslı işitme kaybı, yaşlanma süreci, ototoksik ilaçlar ve gürültüden kaynaklanabilir.

ototoksik, (İç kulağa zarar verebilecek bir yan etkiye sahip her türlü ilaç ya da kimyasal bu kapsama girer)
Kemik iletim testlerini belirtmek için testinizde < > veya [ ] gibi başka semboller de görebilirsiniz .

Tipik olarak, hem sol hem de sağ kulak, yaşa bağlı işitme kaybı ile birbirine benzer bir bozulma eğilimi gösterecektir, ancak asimetrik veya olağandışı test eğrileri, araştırılması gereken diğer nedenleri gösterebilir.

Test sonuçları konuşma ile ilgili zorlukları nasıl gösteriyor?

Konuşmaları anlamada yaşanan zorluklar, birçok insan için işitme kaybının ilk belirtisi olabilir. Test sonuçlarınız, konuşmayı anlamada neden zorlandığınız konusunda çok net bir resim verecektir.

Normal konuşma 60dB civarındadır, ancak orta derecede işitme kaybı bile konuşmayı anlamada bazı zorluklar yaratabilir. Yüksek frekanslı işitme kaybı, özellikle S, H ve F gibi birçok konuşma sesi yüksek frekans aralığında olduğundan konuşmayı anlamada sorunlara neden olabilir .

K ve T gibi daha sert ünsüzler genellikle daha net duyulur ancak arka plandaki gürültü bu sesleri bile zaman zaman algılamanızı zorlaştırabilir.

Saf ses testlerine ek olarak, işitme uzmanınız muhtemelen bazı konuşma testleri veya kulaklıklar aracılığıyla konuşulan kelimeleri duyabileceğiniz kelime tanıma testleri de yapacaktır. Sonuçlarınız, dinlediğiniz bir sözcüğü ne kadar doğru tekrar edebildiğinize bağlı olarak yüzde olarak ayrı bir kutuya kaydedilecektir. (Konuşmayı Anlama Skoru, % ile belirtilir, yani testinizde yüzde …. olarak okuduğunuz yada size Anlama skorunu ( speech discirimination) nuz, % … dır denildiğinde o sizin mevcut halinizde, konuşmaları ayırt edebilme oranınızla ilgili bir değerdir. Benim işitme kaybım % …. kadar mış demek doğru değildir. İşitme kaybı oranı seviye ve işitme kaybı tipi olarak belirtilir. Aşağıdaki tabloda işitme kaybı seviyeleri bulunmaktadır.

0 – 26 Normal işitme
26 – 41 Çok hafif dereceli işitme kaybı
41 – 55 Hafif dereceli işitme kaybı
56 – 70 Orta dereceli işitme kaybı
71 – 90 İleri dereceli işitme kaybı
91 – Ve üstü Çok ileri dereceli işitme kaybı

Peki sonuçlarım neyi gösteriyor?

Çoğu insan, özellikle yüksek frekanslara doğru aşağı doğru inen bir eğri görecektir. Dikkat edilmesi gereken gerçekten kritik olan şey, eğrinin hangi hangi noktadan inmeye başladığı ve ne kadar dik bir şekilde düştüğüdür. İşitme testi sonuçlarındaki değerlerin ortalamasını hesaplayarak genel işitme kaybı derecenizi hafiften ileri dereceye kadar hesaplayabilirsiniz.

Yukarıdaki odyograma göre ;

sol kulak için dört frekansın (500 Hz +1000 Hz+ 2000 Hz + 4000 Hz ÷4) ortalaması hesaplanarak bulunur

35+ 45+ 45 + 35 ÷ 4= 40 olacaktır. Aşağıdaki tabloya göre Çok hafif dereceli işitme kaybı.

Odyoloğunuz ya da KBB doktorunuz, test sonuçlarınızın ne anlama geldiğini tam olarak açıklamalıdır ve tüm sorularınızı sormanız gerekir. Ancak test sonuçlarını derinlemesine anlayarak hazırlanmak, tedaviniz hakkında gerçekten hayati sorular sormanıza yardımcı olabilir. İşitme kaybıyla yüzleşirken sürecinizin kontrolünün sizde olması önemlidir ve işitme testi sonuçlarınızın ne anlama geldiğini daha net bir şekilde anlamanız büyük bir fark yaratabilir.